Cukrzyca to cywilizacyjna choroba metaboliczna, o której słyszał już niemal każdy. Większości kojarzy się ona jednak z osobami starszymi, a często także borykającymi się z otyłością. Nie każdy jednak wie, że cukrzyca to nie jedna choroba, lecz w jej obrębie wyróżnia się kilka, bardzo odmiennych typów.
Czym jest cukrzyca?
Cukrzyca to zespół chorób, których najbardziej charakterystyczna cechą jest powodowanie hiperglikemii. Jest to zjawisko polegające na stale utrzymującym się podwyższonym stężeniu glukozy (cukru) we krwi. Jej przyczyna są zaburzenia ze strony trzustki, czyli narządu odpowiedzialnego m.in za wytwarzanie i wydzielanie insuliny. Insulina to hormon, którego zadaniem jest obniżenie poziomu cukru we krwi. Czyni to poprzez wiele mechanizmów. Jednym z nich jest ułatwienie transportu glukozy z krwi do komórek.
Rodzaje cukrzycy
Jak już zostało wspomniane, cukrzyca to nie jedna choroba, lecz cała grupa. Najczęstszą postacią jest cukrzyca typu II. Mechanizmem jej powstawania jest oporność komórek na działanie insuliny. Oznacza to, że pomimo tego, że wyspy Langerhansa trzustki początkowo wydzielają prawidłowe ilości insuliny, to nie jest ona w stanie działać prawidłowo, gdyż zanikają lub uszkodzone są receptory komórkowe dla tego hormonu. Z czasem jednak dochodzi również do uszkodzenia komórek trzustki. Do wystąpienia cukrzycy typu II przyczynia się w ogromnym stopniu otyłość, nieprawidłowa dieta i brak aktywności fizycznej. Pewne predyspozycje do zachorowania są jednak dziedziczne.
Inną odmianą cukrzycy jest cukrzyca ciężarnych. Jej wystąpienie może stanowić ryzyko komplikacji w rozwoju płodu, a także często stanowi sygnał dla rozwinięcia się w przyszłości cukrzycy typu II. Czynnikami, które zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy ciężarnych jest wiek matki powyżej 35 oraz wielorództwo. Szczególnym rodzajem cukrzycy jest cukrzyca typu I.
Cukrzyca typu I – dlaczego warto o niej wiedzieć?
Cukrzyca typu 1 odróżnia się od pozostałych głównie szybkością występowania. Choroba to dotyka głównie dzieci i młodzież. Ten typ cukrzycy stanowi ok. 10% wszystkich przypadków cukrzycy. Wiedza na temat tej choroby może być pomocna we wczesnym jej wykryciu u dzieci. Jest to ważne, ponieważ nieleczona cukrzyca niesie za sobą poważne powikłania.
Cukrzyca typu I – objawy
Cukrzyca typu I to choroba autoimmunizacyjna. Oznacza to, że organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom, prowadząc do ich degradacji. W tym przypadku dochodzi do niszczenia komórek beta trzustki, które odpowiedzialne są za wydzielanie insuliny. Niedobór wydzielania insuliny, a z czasem jej brak, prowadzi do stale podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Glukoza ta jednak nie może zostać wykorzystana w sposób prawidłowy przez komórki organizmu. W efekcie tego komórki organizmu w celu pozyskania energii wykorzystują kwasy tłuszczowe i białka. To z kolei prowadzi do kwasicy ketonowej. Objawami tego typu cukrzycy są:
- senność
- nudności i wymioty
- wydalanie cukru z moczem (glukozuria)
- wzmożone pragnienie
- częstomocz (poliuria)
- spadek masy ciała
- zapach acetony z ust (zmywacza do paznokci)
Czy cukrzycę typu I można wyleczyć?
Leczenie cukrzycy typu I polega na regularnej podaży preparatu zawierającego insulinę. Czyni się to droga iniekcyjną w sposób podskórny. Służą do tego specjalne strzykawki zwane penami. Alternatywą do nich jest używanie pompy insulinowej. Insulinę podaje się kilka razy dziennie w odpowiednie wyliczonych dawkach. Chory musi kilka razy w ciągu dnia badać poziom cukru we krwi przy pomocy glukometru. Stosowanie insuliny to jednak tylko leczenie objawowe.
Istnieje jednak jedna metoda pozwalająca w pełni wyleczyć cukrzycę typu I. Jest nią transplantacja trzustki. Przeszczep tej jest jednak dość nietypowy, ponieważ narządu biorcy się nie usuwa, lecz wszczepia się dodatkową, drugą, trzustkę od dawcy. Jest to konieczne, ponieważ trzustka to niezwykle ważny narząd, pełniący rolę w wielu procesach. Stanowi to zabezpieczenie w przypadku, gdyby nowa trzustka uległa odrzuceniu przez organizm biorcy.
