Nowotwór piersi to jedna z najczęstszych chorób nowotworowych, dotykająca przede wszystkim kobiety, ale także mężczyzn. W Polsce co roku diagnozuje się ponad 20 tysięcy nowych przypadków raka piersi, co stanowi około 30% wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet. Częstość występowania choroby wzrasta wraz z wiekiem, a także w przypadku obciążenia genetycznego rakiem piersi. W artykule omówimy objawy choroby, przyczyny jej powstawania oraz badania profilaktyczne, które pozwalają wykryć chorobę we wczesnym stadium.
Objawy raka piersi
Objawy raka piersi u kobiet mogą różnić się między pacjentkami i zależą od stadium choroby. Jednak najczęstszym objawem jest guzek lub zmiana w obrębie piersi, którego nie było wcześniej lub który uległ powiększeniu. Głównie są to zmiany nowotworowe, ale nie zawsze. Guzek może być twardy, nieruchomy, nieprzesuwający się i często bezbolesny, ale w niektórych przypadkach może być także miękki i bolesny w dotyku. Zmiana może występować w dowolnym miejscu piersi, ale najczęściej lokalizuje się w górnej i zewnętrznej części gruczołu. Guzek zwykle nie powoduje zmian w kształcie i wielkości piersi, chociaż w niektórych przypadkach może powodować zniekształcenie.
Inne objawy, które mogą wskazywać na raka piersi, to:
- Zmiana koloru lub napięcia skóry piersi.
- Zaczerwienienie, obrzęk lub ciepło skóry piersi.
- Owrzodzenie lub nadżerki na skórze piersi.
- Wydzielina z brodawki sutkowej, która może być przezroczysta, mleczna, krwista lub ropna.
- Wciągnięcie lub odkształcenie brodawki sutkowej.
- Obrzęk węzłów chłonnych w pachwinie lub pod pachą.
Jeśli pacjentka zauważy którykolwiek z tych objawów, powinna niezwłocznie udać się do lekarza specjalisty, który zleci badania diagnostyczne, takie jak mammografia, badanie USG piersi, biopsja lub badania krwi.
Warto pamiętać, że wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na skuteczne wyleczenie. Dlatego każda kobieta powinna regularnie wykonywać badania profilaktyczne, a w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, niezwłocznie skontaktować się z lekarzem specjalistą.
Przyczyny powstawania raka piersi
Przyczyny powstawania raka piersi nie są dokładnie znane. Wiadomo jednak, że istnieją czynniki ryzyka, które zwiększają szansę na rozwinięcie choroby. Do najważniejszych czynników ryzyka należą:
- wiek (wraz z wiekiem ryzyko wzrasta),
- obciążenie genetyczne (mutacje genów BRCA1 i BRCA2),
- wcześniejsze choroby piersi,
- otyłość,
- palenie papierosów
- nadużywanie alkoholu.
Badania profilaktyczne
Profilaktyka w przypadku raka piersi to zbiór działań, które pozwalają na zmniejszenie ryzyka zachorowania oraz umożliwiają wczesne wykrycie choroby. Obejmuje ona przede wszystkim regularne badania profilaktyczne oraz zmianę stylu życia.
Regularne badania profilaktyczne
Podstawowym elementem profilaktyki raka piersi są regularne badania profilaktyczne. W Polsce zaleca się, aby kobiety w wieku od 50 do 69 lat wykonywały co najmniej raz na dwa lata badanie mammograficzne. Badanie to polega na wykonaniu zdjęć rentgenowskich piersi, które pozwalają wykryć guzki lub zmiany w obrębie gruczołu piersiowego. W przypadku kobiet z genetycznym obciążeniem rakiem piersi, badania mammograficzne zaleca się wykonywać już od 40 roku życia.
W przypadku kobiet młodszych niż 50 lat, u których mammografia jest mniej skuteczna, zaleca się wykonywanie regularnych badań USG oraz samobadanie piersi.
Zmiana stylu życia
Właściwy styl życia jest także ważnym elementem profilaktyki raka piersi. Oto kilka sposobów, które pomogą w zmniejszeniu ryzyka zachorowania:
- Zdrowa dieta – dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe i niskotłuszczowe produkty mleczne może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na raka piersi.
- Aktywność fizyczna – regularna aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi. Zaleca się co najmniej 30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie.
- Unikanie palenia papierosów i picia alkoholu – palenie papierosów oraz nadmierne spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi.
Profilaktyka raka piersi to ważny element zdrowego stylu życia każdej kobiety. Regularne badania profilaktyczne, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie palenia papierosów i nadmierne spożywanie alkoholu to sposoby, które pomogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na skuteczne wyleczenie, dlatego regularne badania profilaktyczne są kluczowe.